Millet müfekkiremiz, dini literatürde "Gece" ile ifade edilen mübarek günleri "Kandil" olarak debelendirmiş, öyle anmış... Regaib Gecesi değil, Regaib kandili... Berat ve Mirac gecesi değil, Berat kandili, Mirac kandi­li.. "Kadir Gecesi"nin adını ise, yine ışık, aydınlık, bereket olarak görmüş ve kutlamış ama adını değiştirmemiş... Bunun manası da "Kur’an"a saygı... Zira Kur'an-ı Kerim'de "Kadr Suresi"nde "Gece" aynen geçiyor. "Kadir Gecesi" demiş ama onu yine "Kan­dil" olarak anlamış. Analarımız, ninelerimiz birbirleriyle "Kandil geliyor" diye müjdeleşmiş; öbür kandillerde olduğu gibi yine kandil simitleri; kandil şurupları/şerbetleri hazırlamışlar. Zaten aydınlık, bereket dolu bu geceyi de kandil yapmışlar.

MİLLETİMİZİN İHLÂS İRFANI

"Kadir Gecesi"nin bu aydınlık ve bereke­ti Kur'an-ı Kerim'de aynen haber veriliyor: "Kadr Suresi"nde bu gece melâike-i Kiram ve Hz. (cebrail) Aleyhisselam'ın herbirinin ayrı bir iş için yeryüzüne indikleri ifade edi­liyor. Hedef yine biziz. Bize geliyorlar, ara­mıza karışıyorlar ve herbiri Allah'tan aldığı bir emir ve tavsiye ile geliyor…

Bu gecenin "Tanyeri ağarıncaya kadar bir emn, güvenlik ve esenlik gecesi" olduğu da yine aynı surede belirtiliyor...

KURAN GECESİ

Kadir gecesi'nin bu yoğun bereketi nere­den geliyor? Bunun cevabı da aynı surede verilmiş; "Biz Kur'an'ı Kadir Gecesi'nde indirdik" buyrulmuş. Bu gecenin "Bin aydan daha hayırlı" olduğu da... İdraki izahı hikmetler bunlar. Herhalde onun için olmalı ki "Sen Kadir Gecesi'nin ne olduğunu idrak edebilir misin?" buyuruluyor: "İdrak edebilir misin? Kadir Gecesi bin aydan hayırlıdır"...

1000 (bin) ay, hesaba vurulduğunda 83 yıl civarında oluyor. Her ne hikmetse, ortalama bir insan ömrü dürülüp bir geceye sığdırılı­yor ve ilâhi kelamla önümüze konuluyor... Ve Peygamber Efendimizin ağzından bu­yuruluyor ki "Kim Kadir Gecesi'ni iman ve ümitle ihya ederse, geçmiş günahları affedi­lir." İşte hikmet, işte esrar, işte imkan, işte ümit... Kulunu bağışlamayı dileyen C. Hak başka imkanlar yanında önümüze öyle bir fırsat koyuyor ki, 80 kusur yıllık ibadet im­kanını, bir geceye sığdırıyor; bir fırsat veri­yor tabir yerinde ise hadin bakalım diyor...

Bu geceyi güven altına alıyor... Melekleri­ni aramıza gönderiyor. Bunların içinde Kur'an-ı Kerim'i Hz. Peygamber vasıtasıyla bize tebliğ eden Hz. Cebrail Aleyhisselâm da var... O niçin var? Demek, kontrol edili­yoruz. Allah bilir, Kur'an'ı gönderdik ama, bakalım bu insanlar Kur'an'ı ne yapmışlar deniyor... Kaldırıp atmışlar mı? Duvarlarına asmışlar da, içine hiç girmemişler mi? Yok­sa yakalarına bir rozet gibi takıp; onu dünye­vi, siyasi, ideolojik hırslarına vasıta mı yapmışlar?

ANLAMAK VE AMEL ETMEK

"Kadir Gecesi"nin bütün bu hikmetleri, belli ki Kur’an’dan kaynaklanıyor. Kur’an’da ifade ediliyor. Kur'an işaret edi­yor. Gece bir zarf onun içinde olan önemli görülüyor. O da Kur'an.

Öyleyse nedir "Kur'an" ve onun çerçeve­lediği "İslam"? Bir bedevi Cehalete mahkum toplumu kısa zamanda Arabistan çöllerinden İstanbul önlerine getiren sır nedir? Kur'an ve İslam'da gizli o sır, İslam millet­leri olarak, bizim kaybettiğimiz şey olmalı.

Önce okumak, Kâinatın sırlarını çözmek... İnsanı Allah'ın yeryüzündeki vekili kılan akıl varlığını rehber edinmek. Bilinmeyene yönelmek; onu çözmek.

Allah'ın üzerine yemin ettiği zaman'ı değerlendirmek.

Toprağı yeşertmenin, yeryüzünü imar et­menin, yeryüzündeki kuvvet ve enerji nok­talarını keşfetmenin; hammadde kaynakları­nı bulup-işletmenin, Allah'ın verdiği maddi imkanları akıl gücü ile geliştirerek hayatın ilerlemesi için kullanmanın imkanını araştır­mak, bulmak ve değerlendirmek Allah rıza­sının insana saygı, insana hizmetten geçtiği­ni bilmek... Fikri, düşünceyi, insan kul hakkını ve bu kapsamda düşünmek...

Güler yüzün, af ve müsâmahanın, beden, çevre, ruh temizliğinin Kur'an ve İslam'ın hayatı güzelleştirme amaçlarının içinde olduğunu bilmek.

Kadir gecesi bir bahane... Bir vesile ve fır­sat... Şaştık, yanıldık, gaflet ettik, öyleyse, dönüşü olmayan düşüşe geçtik gibi bir tükenmişlik yok... Düşüşünün farkında ve ondan rahatsız isen... Kalk, yürü...

Kadir Gecesi'nin kadri, Kur'an'la sabit… İşaret ettiği ise günahtan temizlenmek ve yenilenmek...