2 günden bu yana Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı Yayınlar Genel Müdürü Hamdi MERT’ten bu üniversite ve işleyişi hakkında bilgiler aldık.
Türkiye Büyük Millet Meclisinden çıkan 29.04.1993 gün ve 3904 Sayılı Kanunla ve Türkiye'nin maddi desteği ile Uluğ Türkistan'ın tarih ve kültür merkezi Türkistan (Yesi) şehrinde kurulan "Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi'' sadece eğitim, kürsü, akademik hizmetler vermekle kalmamış, yan hizmetler de doğurmuş.
Üniversite Mütevelli Heyet Başkanı Namık Kemal Zeybek, yine kendi himayesi altında A.Y. Üniversitesine Yardım Vakfı ve bu vakıf çatısı altında, bir de Yayın İşletmecilik birimi kurmuş. Bu Vakıf ve Yayın İşletmecilik ağırlıklı olarak temel eser niteliğinde yayınlar yapıyor.
Üniversite Yayınlar Genel Müdürü Hamdi MERT’ten bu yayınlar hakkında bilgi almak istedik.
H. İLHAN: -Sayın Mert!. Türk dünyasına yönelik, bugüne kadar neler yayınladınız. Bu yayınlarla güttüğünüz amaç nedir?
H. MERT: Amacımız öncelikle üniversitemize bilimsel destek sağlamak... Asıl maksat ise, aslında üniversitemizin de kuruluş amacı olan, Türk dünyasının kültürel bütünleşmesine hizmet etmek.
H. İLHAN: Ne tür yayınlar yaptınız bugüne kadar?
H. MERT: 10 ayrı kitap yayınladık. Aylık Haber Bülteni, 3 aylık Bilimsel BİLİG DERGİSİ yayınlıyoruz. Neyi amaçlıyoruz? Dünyanın 2 ayrı kıtasında geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk topluluklarının aynı kültür nüanslarında bütünleşmesini; yani Türk kültürünün bütünlüğünü, sonunda Türk Milletinin bütünlük ve büyüklüğünü...
Mesela bir "GÖROĞLU" kitabı yayınladık. Türkiye Türkçesi ve Türkmen Türkçesiyle... Türkiye Türkçesi 5, Türkmen Türkçesi 3 cild. Bu bir destan... Bolu Dağlarında yiğitliği ile ün salan "Köroğlu", meğer Anadolu'yu taşmış; Azerbaycan, İran, Kırım, Türkmenistan hatta Rumeli"de de haksızların üzerine yürümüş, mazlum ve mağdurların haklarını savunmuş. Nerede Türk varsa, adeta orada hızır gibi hazırolmuş. Bu bir mit, bir efsane... Neyi isbat ediyor? Nerede Türk varsa duyguları, destanları efsaneleri aynı... Demek Sovyetlerin Özbekleri ayrı millet, Tatarları, Türkmenleri, Kazakları, Kırgızları ayrı-ayrı millet olarak ortaya çıkarma çabaları boşuna... Bugün de bu türlü "Fitne"ler var... Hatta Türk Cumhuriyetlerinde de buna benzer iddialar yok değil. Bir Özbek bir Kırgız, bir Kazak çıkıyor, "-Biz ayrı bir milletiz" diyor... İşte yayınlarımızla biz, aynı tarihin, aynı kültürün üzerinde oturan tek millet gerçeğini vurguluyoruz.
H. İLHAN: Diğer yayınlarınız?
H. MERT: 1997 yılı "Muhtar Avezov" yılı idi. Bunu değerlendirerek, bir Muhtar Avezov serisi yayınladık. Makalelerini, hikâyelerini, folklor yazılarını ayrı kitaplarda neşrettik. Bir başka kitapta da Muhtar Avezov hakkında yazılanlar... Ve Avezov'un 2 ciltlik Abay Yolu romanını...
Bu serinin dışında Hakas Türklerinin destanı Altın Arığ'ı kitaplaştırdık.
Rahmankul Berdibayın Türk aydınlarına sitem eden, onları ikaz eden, aydınlatan "Baykal'dan Balkan'a" bütün aydınlarımızın okuması gereken bir fikrî kitabımız.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in "Yüzyılların Kavşağında" ve Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov'un "Özbekistan 21. Yüzyılın Eşiğinde" kitaplarını yayınladık.
"Yüzyılların Kavşağında" ve "Özbekistan 21. Yüzyılın Eşiğinde" adıyla yayınladığımız bu kitapları sadece politikacılarımız değil, sovyetlerin dağılması üzerine Türk dünyasının aldığı-alacağı şekli ve çektiği çileleri öğrenmek isteyen herkes okumalı diye düşünüyorum.
H. İLHAN: Bütün bunlarla yavaş-yavaş bir Türk dünyası kitaplığı oluşturuyoruz diyorsunuz. Doğru da söylüyorsunuz. Peki Sayın Genel Müdür, yayınlar dışında başka neler yapıyorsunuz Ahmet Yesevi birimleri, sistemleri olarak?
H. MERT: Yayınlarımız bunlardan ibaret değil tabii ki... Tanıtıma yönelik yayınlarımız var. "Türk Kültürünün Nakışlarda Bütünleşmesi" adı altında geniş bir yayın projemiz yar. "Türk Dünyası Kültür Yarışması", "Türk Dünyası Hatıra Yarışması" konulu kapsamlı projeler hazırladık. "Türk Dünyası Slayt Arşivi" ve "Türk Dünyası Resim Arşivi" oluşturduk. "Türk Halk İnançları" konulu, Türklerin yaşadıkları bütün bölgeleri kapsayan bir alan araştırması projesi geliştiriyoruz. Bütün bunlar aynı amaca yönelik: Türk kültürünün aynı temel üzerindeki bütünlüğü... Türk dünyasının bu kültürel temel üzerinde bütünleşmesi... Ekonomik ve siyasi yakınlaşma şüphesiz bu bilinç üzerinde gelişecek.
H. İLHAN: Yayın dışında başka hizmetler de var şüphesiz?
H. MERT: Biz yayınlarla ilgiliyiz. Diğer birimlerimiz de aynı bilinçte kapsamlı, ufuklu hizmetler üretiyorlar.
Bilgi İşlem Başkanlığımız, üniversitemizi, yayınlarımızı ve özellikle aylık Haber Bültenimizi İNTERNET yoluyla yayınlıyor.
Türkiye'deki bilim adamlarımız, video-konferans yoluyla Kazakistan'daki anfilere, salonlara canlı konferanslar veriyor.
Ankara'da kurulan "Sosyal Bilimler Enstitümüz", üniversitemize öğretim üyesi yetiştirmek üzere Türkiye'den ve Türkiye dışından gelen master ve doktora öğrencilerine bilimsel hizmet veriyorlar.
TÜRK YAYGIN EĞİTİM SİSTEMİ KAZAKİSTAN'DA
Araştırma Merkezimiz "Türk Dünyası Bilgi Merkezi"ni kurdu. Türk dünyasıyla ilgili her türlü bilgiyi bu havuzda topluyorlar.
Mütevelli Heyet Başkanımız Sayın Zeybek ile Milli Eğitim Bakanı Sayın Uluğbay arasında imzalanan protokol gereğince Milli Eğitim Bakanlığımız Kazakistan'da Üniversitemiz bünyesinde Yaygın Eğitim Kursları açacak. Böylece Türk kültürü nakış-nakış Türkistan'da işlenecek.
Sn. İlhan, doğrusu bunu ben fevkalâde önemsiyorum. Biz, el işlerimizi, mutfak kültürümüzü, san'at, zanaat. Bütün kültür nüanslarımızı anavatanımız olan Uluğ Türkistan topraklarında oluşturduk... Türk topluluklarının ulaştığı diğer kültür ve medeniyet alanlarında ise serpilip-gelişti. Anadolu böylece gelişen Türk kültürünün beşiği oldu... Bir kutlu beşik... Şimdi buradan yani, Anadolu'dan- Ana ve Ata yurtlarına bu gelişen teknikleri geri taşıyoruz.
Bu bir vefa... Bu bir onur... Bu bir gelişmişlik... Bu da çok şükür bize, yani Sayın ZEYBEK'in himayelerinde yakın denetimlerinde ve hatta titiz yönetimlerinde gelişiyor. Bunun için C. Hakk'a hamdediyor, ilgili makamlara şükranlarımızı sunuyoruz.
İşte yeni bir hizmet daha: Üniversitemiz, Türkiye ile Kazakistan arasında ekonomik danışmanlık yapacak.
Bunlar Yayınlar Genel Müdürlüğümüz dışındaki birimlerimizin ürettiği bazı hizmetler... Ve hepsi de Türkiye'de yürütülen faaliyetler. Bir de Kazakistan'da, üniversite bünyesinde üretilen hizmetler var ki, bunlara burada temas etmedik.
Gazeteniz inşallah Kazakistan'da, mahallinde tesbitler yaparak onları da okuyucularınıza duyurur.
H. İLHAN: "-Sayın Mert, 3 günden buyana verdiğiniz bilgiler için teşekkür ediyoruz. Okuyucularımız da takdir edecekler ki, üniversitesi, vakıfları ve diğer birimleri ile Türkiye'de bir Ahmet Yesevi Sistemi oluşmuş.
Güzel hizmetler veriyorsunuz.Türk dünyasının kültürel bütünleşmesine yönelik bu hizmetlerin gelişmesi bizim de temennimiz. Başarılarınızın devamını diliyoruz."